Që nga agimi i historisë, Trakia ka qenë skena e pushtimit dhe dëbimit të vazhdueshëm, duke filluar me pushtimin e Sarm.atëve.

Gjeografikisht, Thraka u përball me pushtime nga lindja, verilindja dhe juglindja shumë më herët se Iliria. Thraka dhe Iliria ishin identike në gjuhë dhe identitet, vetëm aty-këtu ndryshonin në dialekt dhe kult.

Ndërrimet filluan në Thraki në luginën e Danubit dhe Rusisë në fluksin bullgar/sllav nga rajoni i Vollgës.

Kështu filloi shumë herët zhvendosja dhe tkurrja e trakëve drejt Ilirisë dhe maleve të Shqipërisë – të cilat janë shkrirë si pjesë e identitetit modern shqiptar. Prandaj shqiptarët me të drejtë quhen edhe thrako-ilirë.

Disa nga trakët e lashtë madje kaluan Adriatikun drejt Gadishullit Apenin që nga kohërat e lashta, dhe sot ne mund ta konfirmojmë këtë përmes ADN-së thrakase që gjendet në një pjesë të madhe të italianëve të sotëm modern.

Ndërsa pomakët janë vala e fundit e tkurrjes së tyre nga sllavët, ata u tkurrën në fazën përfundimtare të asimilimit të tyre, për këtë arsye ata tashmë ishin asimiluar gjuhësisht, duke krijuar një përzierje të dialektit ose nëndialektit sllav në dialektin e duhur.

Vendbanimet e tyre në male përkrah shqiptarëve tregojnë se ata ikën nga sllavët ose për pasojë u pakësuan, sepse nuk ishin aspak identikë me ta, por madje u pritën ngrohtësisht nga disa fise ilire të së njëjtës origjinë si ata, por këto kanë që kur u shkri gjithnjë e më shumë rreth fisit ilir në malet e Shqipërisë.

Për t’u ndarë nga sllavët, edhe ata (pomakët) e pranuan fenë islame, madje edhe ata që mbetën në Bullgari e gjetkë shpesh keqtrajtoheshin nga sllavët edhe pas asimilimit të tyre.

Tashmë kemi parë një fenomen të ngjashëm me ilirët e asimiluar në Bosnje, se pranimi i Islamit shërbeu në një farë mënyre si tendencë për t’u diferencuar gjatë procesit të asimilimit nga sllavët, të cilët nga ana tjetër pretendojnë dhe abuzojnë paralelisht me ortodoksinë.

E njëjta gjë ndodhi me dalmatët katolikë etj.

Torbeshenët janë elementi trak, i cili së bashku me elementin ilir është konsideruar një popull shumë i ngushtë, madje për disa studiues ata janë një popull i zakonshëm i fiseve të ndryshme të cilët duke kolonizuar një hapësirë ​​shumë të gjerë gjeografike kanë prirje drejt evoluimit të madh. dialektet dhe nëndialektet e së njëjtës gjuhë të zhvilluar.

Përveç të dhënave kulturore, tregon gjithashtu se trakët dhe ilirët së bashku rrethuan Maqedoninë e lashtë (pavarësisht nga luf.tërat e tyre ndërfisnore, të cilat në një farë mënyre vazhdojnë ende në mesin e shqiptarëve të sotëm).

Ndërsa trakët ishin vazhdimisht në ballë të ballafaqimit me pushtuesit nga lindja, verilindja dhe juglindja, ata u asimiluan shumë më tepër se ilirët, të cilët gradualisht po zvogëloheshin në një gungë homogjene në malet e Shqipërisë.

Bullgaria, për shembull, tani është plot me trakë të asimiluar. Të vetmet mbetje të trakave që nuk u asimiluan, janë të inkorporuara në identitetin shqiptar.

Megjithatë, nga pikëpamja etnologjike, vllehët janë një shtojcë e pangjeshur e shqiptarëve. Gjuha e tyre është pjesa e mbetur e një derivati ​​të një gjuhe të përbashkët kulturore të lashtë.

Vllehët, arumunët, goranët, torbeshenët dhe pomakët janë një popull autokton trak, por të asimiluar në varësi të pushtuesve të shumtë të ndryshëm, ata nuk mund të mbronin më identitetin e vjetër të cilin shqiptarët e posedojnë ende.

Ata që arritën të mos asimiloheshin gjetën strehë në malet e Shqipërisë dhe në vise të tjera malore ku disa prej tyre u romanizuan (Rumania).

Trakët e tjerë, të cilët nuk mbijetuan, shërbyen si skela mishi për të krijuar identitetin e grekëve, bullgarëve dhe sllavëve të Maqedonisë dhe kombit të tyre.

Për të kuptuar më mirë gadishullin ballkanik, është shumë e rëndësishme të mësojmë për identitetin e trakëve të lashtë, fiseve iliro-trake (si dardanët, paionët…) dhe të trajtojmë marrë.dhëniet shqiptaro-pomake, vetëm rreth a për të zhvilluar një kuptim më të mirë se përse gjërat morën rrjedhën e tyre në këtë mënyrë dhe jo ndryshe.

Pse disa fe shërbyen domosdoshmërisht si mburojë kundër ndikimeve të caktuara politike, ndërsa fetë e tjera u përdorën si arm.ë kundër identiteteve të tjera.

Nga kjo kuptojmë se çdo kulturë e këtij rajoni të madh ballkanik, që ka qenë autoktone që në lashtësi, mund të përfaqësohet vetëm nga identiteti kulturor dhe unik i shqiptarëve modernë si mbetje origjinale të të gjitha këtyre fiseve.

Shqiptarët modernë janë ato që të gjithë popujt e tjerë të Ballkanit nuk janë më – të pandryshuar.

………….
“Shqipja është degë e trakoilirishtes.

Ky besim bazohet në dokumente, emra vendesh dhe veçanërisht në pohimet e Strabonit: “Maqedonasit, Thrakët, Ilirët dhe Epirotët flasin të njëjtën gjuhë dhe kanë zakone të ngjashme.”

Shqip, Kursi bazë v.1-3a https: //babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015018630593

……………
“Shqipëria është pjesë e asaj që zakonisht quhet Gadishulli Ballkanik, por është krejtësisht ndryshe nga vendet e tjera të atij rajoni – Maqedonia, Trakia, Serbia, Mali i Zi. – Raca shqiptare ka mundur të ruajë karakteristikat e veta të veçanta; Racat latine, greke, sllave dhe turke kanë mundur t’i prekin lehtë, por kurrë nuk kanë lënë gjurmë të thella.”

…………….
Zakonet dhe Legjendat e Shqipërisë nga Gjeneral Salle, Nga La Revue Bleue, 3 Dhjetor – Gjysëmmujor Nacionalist Letrar DHE Politik
“Nuk mund të ketë pak dyshim, por se shqiptarët e sotëm janë përfaqësuesit e ilirëve të lashtë dhe se ata u shtynë drejt jugut nga shpërnguljet sllave që u vendosën në Dalmaci dhe provincat fqinje gjatë rënies së fuqisë romake.”

……………
Manual për Udhëtarët në Greqi: Përshkr.imi i Ishujve Jon, Mbretëria e Greqisë, Ishujt e Detit Egje, me Shqipërinë, Thesalinë dhe Maqedoninë nga John Murray (Firma) J. Murray, 1854
• Faqe 47: “Turqit masakruan shumë gegë në vendin e Malësisë së Madhe. Fshatrat tërësisht dhe pjesërisht të zbrazëta u ripopulluan nga emigrantë nga Bosnja. Këta ishin fis katolik, të cilët flisnin gjuhën mëmë, ilirishte, në një formë gjysmë të romanizuar. Ajo ndryshonte pak nga e folura e vetë gegëve, këta njerëz ishin, në fakt, një përforcim nga atdheu i tyre i hershëm gegë, i nxjerrë nga sllavët dhe turqit. Dikur grup i folur gjerësisht”

…………..
Malet e gjigantëve nga Carleton S Coon: Një studim racor dhe kulturor i gegëve malorë shqiptarë (1950) Kembrixh, Massachusetts